Thơ thơ ...

Lời đưa duyên...

"...Người hãy mở tay, người hãy mở lòng mà nhận lấy :Đây là lòng tôi đang thời sôi nổi, đây là hồn tôi vừa lúc vang ngân, và đây là tuổi xuân của tôi, và đây là sự sống của tôi nữa; tôi mang tặng cho người trong mấy bài thơ đây.

Hỡi người vu vơ, thực hay là mộng, xa xôi hay ở gần, hỡi người bạn đọc có muôn tâm hồn và muôn hình ảnh, tôi đã tin tưởng ở Người như một kẻ si mê yêu dấu một bóng mộng, có lẽ có mà cũng có lẽ không.Tôi cần đáp lại những lời viễn vọng của một không gian nào đằm thắm xa xôi, của một chốn nào nồng say dịu ngọt.Có lẽ đó là một cõi lòng bè bạn, cũng có thể đó là cõi lòng tôi nó tự nhân làm hai để có cớ vẩn vơ...

Dù sao tôi vẫn mong chờ ở Người, ở một hiện tại, ở một tương lai mờ mịt. Tôi không mặc cả về sự hững hờ hay đón tiếp; tôi chỉ lo sợ cho lời hát của tôi ngắn cánh không bay lên được cao, không bay được xa để đi tới Người. Và tôi để lòng tôi trong những câu, những chữ, trong những tiếng; tôi đã gửi nhịp máu trong nhịp thơ, đã gói gắm hơi thở của tôi trong ít nhiều âm điệu. Tôi sợ mất sự sống của tôi, không muốn nó rớt rơi chảy trôi theo dòng ngày tháng, tôi đã ráng bỏ mảnh đời tôi trong từng hàng chữ, để gửi đi, gửi cho Người, cho Người bốn phương...

Đêm nay, ánh đèn sáng lạnh với đêm khuya, tôi cầm tập thơ đầu và làm một người độc giả. Tôi cảm xúc biết bao khi gặp lại cái say đắm mà tôi đã mất trong mấy tháng nay. Đấy, bạn xem, bạn cần gì phải trách tôi sôi nổi; năm tháng và cuộc đời đã lãnh cái công việc ấy rồi, chẳng mấy chốc mà chúng sẽ làm xong cái mục đích tối đen của chúng.

Tôi thú nhận với bạn một điều tâm sự quá : Tôi đã trân trọng nhớ lại tôi của năm ngoái, của năm trước, của tuổi nhỏ giàu như một bao vàng...Tôi ngơ ngẩn ngắm lại tôi trong mấy bài thơ, và sau mấy tháng bằng phẳng chán chê, tôi thấy lòng tôi như được ấm nóng nhờ cái nắng dư mà tôi đã cất trong mấy bài thơ tuổi trẻ.

Bạn đừng quanh co hiểu rằng tôi tự ca tụng; tôi chỉ mách với bạn để tỏ rằng sự thiết tha thật không đáng trách, sự cuồng si là một cái bệnh ta chớ vội đuổi, và ta hãy vui lòng sống cho trọn vẹn tuổi xuân hiếm hoi của ta.Bạn ơi! Tập "Thơ thơ" đầu của tôi đây, bạn chớ bắt chước những người khôn ngoan, họ không biết quý phần ngon nhất của đời : Tình yêu và Tuổi trẻ.

Chỉ một bóng thôi, một thoáng thôi, và tay ta đã buông thõng, không còn đủ hăng hái để bám vào vú thơ, vú mộng mà uống lấy sữa nồng!

Thanh niên của tôi chưa hết, nhưng chắc đâu tôi còn cái mê mải cuồng bạo của ngày hôm kia ? Bạn xem tập thơ đầu của tôi, xin hãy đọc bằng cái lõi đẹp nhất, tươi nhất của lòng bạn, bạn ạ! Tôi rất sợ sự lạnh nhạt, sở dĩ tôi đã tha thiết như vậy, là vì muốn xứng đáng với lòng bạn thiết tha.Tôi đã gửi tâm hồn tôi cho những người trẻ tuổi và nhất là trẻ lòng, những "thơ thơ" cũng là những cái bỏng lưỡi, hay là cái đau răng vì đã uống tham lam vào suối mặt trời, đã ăn ham hố vào trái mùa xuân. Và khi nào người ta đã xua tay không còn khát thèm, là lúc người ta cũng không còn vui sống nữa.

Bạn hãy nhận "Thơ thơ" của tôi với một tấm lòng rất bạn. Không gì quý bằng sự thực tình :Bạn hãy đọc như là thơ của tâm hồn bạn, bạn ơi...

Bạn đừng chê thơ khó, ăn chuối còn phải bóc vỏ, huống chi thơ hải có một chút cố gắng mới tăng thêm thú vị. Hôm nay, bạn đã có một quyển sách, và sách không phải là báo, thơ rõ rệt quá sẽ chóng trơ trẽn, và nếu thơ tôi dễ dàng, chỉ e sợ bạn sẽ càng chóng chán thôi.

Đấy, bạn của tôi, có hay không, xa hay gần, tôi gửi tập thơ cho bạn.Khi còn ở trong bản thảo, nó là của riêng tôi. Nhưng bây giờ nó đã rời tôi, để chịu những vinh nhục của sự đời, tôi không thể lấy lòng tôi mà bênh vực, che chở nữa...Ấy là những bài thơ đi trốn cô độc, ấy là những con chim thì đúng hơn, những con chim si mê ra từ một ổ lòng ngây dại bay nhờ ngọn gió bốn phương. Đón lấy, bắt lấy chúng bằng đôi tay bạn thân yêu, bạn nhé.Gió lên, gió lên rồi, may hay rủi?Không ai có lái để quay hướng gió.Tôi không biết, không muốn biết nữa, ổ chim của tôi đập cánh sắp bay rồi...Hỡi không gian, xin người đừng lạnh lẽo..."

Đó là toàn bộ "Lời đưa duyên" của nhà thơ Xuân Diệu tựa cho tập thơ đầu của mình, tập "Thơ thơ", xuất bản năm 1938. Cũng giống như cái tên của mình, Xuân Diệu đã trở thành mùa xuân kì diệu cho thơ ca đất nước vào đầu thế kỉ XX! Ngọn gió Xuân Diệu thổi qua, bao nhiêu hồn thơ đang nằm im lìm trong bóng tối choàng bừng dậy để cởi mở lòng mình.
"Lời đưa duyên" đã cất cánh cho thơ Xuân Diệu bay theo hướng gió của bốn phương trời, nhận được cái "hữu duyên thiên lí" của bạn đọc trăm nơi. "Lời đưa duyên" cũng đã mở đầu cho cái duyên của Xuân Diệu bám riết lấy trần thế, níu chặt lấy cuộc sống , và phả vào thơ....
"Lời đưa duyên", cũng muốn bắt đầu cho những ấn tượng về nhà thơ Xuân Diệu trong trang viết này, một ấn tượng mạnh mẽ mà ta sẽ tìm thấy trong các bài thơ.


Yêu

Yêu là chết trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà đã được yêu.
Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu;
Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết

Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt.
Tưởng trăng tàn, hoa tạ với hồn tiêu,
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu!
- Yêu, là chết trong lòng một ít.

Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt
Những người si theo dõi dấu chân yêu.
Và cảnh đời là sa mạc cô liêu.
Và tình ái là sợi dây vấn vít
Yêu, là chết ở trong lòng một ít.



Bài thơ tuổi nhỏ

Giơ tay muốn ôm cả Trái đất
Ghì trước trái tim, ghì trước ngực,
Cho đầy trước mặt khoảng cô đơn
Bao la muôn trời, sâu vạn vực.

Làm sao sống được mà không yêu,
Không nhớ không thương một kẻ nào ?
Hãy đốt đời ta muôn thứ lửa
Cho bừng tia mắt đọ tia sao!